باور اینکه شکلات از خوراکی‌های محبوب جهان است خیلی دور از انتظار نیست. شکلات علاوه‌بر خوشمزگی روی حال ما هم تاثیر می‌گذارد؛ چه زمان غم و غصه یا حتی وقت کم‌شدن انرژی. شکلات انواع مختلفی دارد تا باب میل هر سلیقه‌ای باشد. شکلات از تلخ تا شکلات شیری، شکلات فندقی یا سفید توی رژیم غذایی همه ما قرار دارد اما اگر دنبال رژیم غذایی خاص هستید شکلات‌تلخ انتخاب شماست. حالا نگاه دقیق‌تری به شکلات تلخ میندازیم تا ببینیم شکلات تلخ چیست؟ شکلات تلخ چه خواص و مضرراتی دارد و بهترین شکلات تلخ باید چه ویژگی‌هایی داشته‌باشد؟
شکلات تلخ چیست؟
شکلات از دانه‌های درخت کاکائو تهیه می‌شود که منبع آنتی‌اکسیدان است. شکلات تلخ یا شکلات سیاه نوعی شکلات با کره‌کاکائو بالا و شکر کم است و که همین اصلی‌ترین دلیل مفیدبودن شکلات تلخ هست.
خواص شکلات تلخ
1. شکلات برای کمک به قلب
شکلات حاوی مواد مغذی گیاهی به نام فلانوئید است، فلانوئید موجود در شکلات به ویژگی ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی شناخته می‌شود. در واقع فلانوئید داخل شکلات میزان كلسترول بد (ال.دی.ال) را در خون كاهش می دهد و خاصیت كششی رگ‌های خونی را در بدن حفظ می‌كنند. پس نتایج نشان داد که خطر ابتلا به حمله قلبی تا حدود 37درصد و احتمال ابتلا به سکته نیز، 29 درصد شکلات کاهش یافته است.
2. شکلات برای کاهش فشار خون
مصرف شکلات تلخ به کاهش فشار خون در بلندمدت کمک می‌کند. شکلات تلخ با داشتن مقدار مشخص نیتریک اکسید در بدن به نرمی شریان‌ها کمک می‌کند و به همین دلیل مقداری از فشار آن‌ها کاسته می‌شود و این به معنی کاهش فشار خون است.
3. شکلات با خواص ضدسرطانی
مصرف شکلات تلخ ممکن است به کاهش ابتلا به سرطان هم کمک کند. پژوهش‌گراها بر این باورند آنتی‌اکسیدان‌های موجود در شکلات می‌توانند به‌ویژه خطر ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ را کاهش دهند. جدا از این، مطالعات دیگری هم ادعا دارند شکلات روی کاهش التهاب و استرس تاثیر دارد و به محافظت از بدن در برابر سرطان روده‌ی بزرگ کمک می‌کند.
از طرفی هم فلاوانول‌های موجود در شکلات تلخ هم خاصیت ضد التهابی دارد و هم خاصیت آنتی‌اکسیدانی. این دو خاصیت شکلات در کنترل عملکرد رادیکال‌های آزاد نقش مهمی دارند و از آن‌جا که رادیکال‌های آزاد در بدن یکی از دلایل بروز و تشدید بیماری‌ها از جمله سرطان هستند، کنترل آن‌ها می‌تواند شانس ابتلا به سرطان را کاهش دهد.
4. شکلات می‌تواند کلسترول خون را پایین بیاورد
شکلات بر روی سطح کلسترول خون تاثیر می‌گذارد. کره‌کاکائو که در شکلات تلخ پیدا می‌شود سرشار از چربی‌های سالم و پلی‌فنل است. این ترکیبات مفید شکلات به‌عنوان آنتی‌اکسیدان در بدن کار می‌کنند و منجر به کاهش التهاب، تجزیه‌ی چربی و بهبود سطح کلسترول می‌شوند.
کلسترول یک جزء ساختاری ضروری از هر سلول در بدن به شمار می‌رود. کلسترول دو نوع خوب (HDL) و بد (LDL) دارد. کلسترول خوب به انتقال کلسترول به کبد و دفع آن کمک می‌کند ولی کلسترول بد باعث می‌شود کلسترول به شریان‌ها و سرخرگ‌ها برود و پس از انباشته شدن منجر به بیماری سختاک سرخرگ‌ها شود. پژوهش‌ها نشان می‌دهند شکلات تلخ می‌تواند کلسترول بد را کاهش دهد و سطح کلسترول کلی بدن را هم بهبود ببخشد.
5. شکلات روی عملکرد ذهن تاثیر می‌گذارد
همان طور که اشاره کردیم شکلات سرشار از فلاونول می‌تواند جریان خون را به مغز افزایش دهند و به درمان بیماری‌های شناختی و ذهنی مانند آلزایمر و پارکینسون کمک کنند. زمانی که به افراد مسن شکلات با مقدار فلاونول بالا داده می‌شود، عملکرد شناختی آن‌ها به مقدار قابل توجهی بهبود می‌یابد. البته در شکلات مقدار فلاونول کره کاکائو به دلیل فرآوری و افزودن مواد دیگر کاهش می‌یابد.
پژوهش‌های دیگر هم براین باورند مصرف خوردنی‌های دارای این ماده از جمله شکلات تلخ، چای، پرتقال، کلم بروکلی، زیتون، انواع توت‌ها و بری‌ها، گوجه‌فرنگی و بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات با عملکرد بهتر مغز و بهبود فعالیت‌های ذهنی و شناختی همراه است.
6.شکلات از پوست و مو محافظت می‌کند
یکی از مهم‌ترین مواد موجود در شکلات تلخ فلاونول است که می‌تواند سلامت پوست را بهبود ببخشد و از آن در برابر نور خورشید محافظت کند. پژوهش‌ها هم این را تأیید کرده و نشان داده‌اند مصرف شکلات‌های تلخ سرشار از فلاونول می‌تواند آسیب‌های ناشی از اشعه‌ی ماورای بنفش را کاهش دهد.
جدا از این، پژوهش‌های دیگری هم ادعا دارند مصرف این خوراکی می‌تواند زبری پوست را کاهش داده و آب‌رسانی به آن را افزایش دهد. همچنین جریان خون را به پوست بهبود می‌بخشد و سلامت آن را حفظ می‌کند. بهبود جریان خون به پوست سر هم روی رشد موها و سلامت آن‌ها تأثیر می‌گذارد و جلوی عفونت پوست سر و ریزش مو را می‌گیرد.
7.شکلات به تولید اندورفین بیشتر در بدن کمک می‌کند
ممکن است شما هم بعد از هیجان، فعالیت‌های ورزشی، احساس درد و عشق و... متوجه شده باشید که حس خوشی و لذت‌تان چندبرابر می‌شود. دلیل این اتفاق ترشح هورمون اندورفین در بدن است که خاصیت آرامش‌بخش و ضد درد دارد. فلاونول‌های موجود در شکلات به تولید اندورفین در بدن کمک می‌کنند، بدون این که احتیاجی باشد بدوید و ورزش کنید
8.با شکلات می‌توان بهتر دید
پژوهشگران دانشگاه ردینگ انگلستان به دلیل تاثیر فلاونول‌های موجود در شکلات بر روی جریان خون، تاثیر آن‌ها بر روی بینایی را هم بررسی کردند و به نتایج جالب توجهی دست یافتند. این پژوهشگران طی یک تحقیق به دو گروه از داوطلبان شکلات سفید یا شکلات تلخ دادند. بعد از پایان دوره مصرف‌کنندگان شکلات تلخ در آزمایش‌های بینایی‌سنجی عملکرد بهتری داشتند.
9.شکلات می‌تواند برای درمان سرفه مفید باشد
یکی از تاثیرات شگفت‌انگیز تئوبرومین در شکلات این است که می‌تواند سرفه‌های شدید را درمان کند. در حال حاضر تولیدکنندگان محصولات دارویی درحال تحقیق و بررسی هستند که در صورت امکان به جای کدئین که عوارض جانبی نامطلوبی دارد از تئوبرومین در شربت سرفه استفاده کنند. حالا که با ده خاصیت شکلات آشنا شدید، حتماً حدس می‌زنید پیشنهاد ما به شما چیست: چی بهتر از خوردن یک تکه شکلات تلخ گالاردو فرمند که از کره کاکائو تشکیل شده‌است هم برای لذت و هم برای سلامتی.
شکلات تلخ به طور جداگانه خاصیت‌هایی مختص زنان و مردان هم دارد.
خواص شکلات برای مردان
1.شکلات و تقویت قوای جنسی در مردان
شکلات تلخ در آقایان سطح تستسترون را افزایش می‌دهد و به همین دلیل جریان خون در بنیه مردان آفزایش خواهد یافت.
خواص شکلات برای زنان
1. شکلات مشکلات بارداری را کاهش می‌دهد
پری-اکلامپسی یکی از عوارض خطرناک دوران بارداری و یکی از علت‌های مهم مرگ و میر مادران است که طی آن فشار خون به شدت افزایش می‌یابد. محققان ثابت کرده‌اند که یکی از مواد شیمیایی موجود در شکلات تلخ به نام تئوبرومین می‌تواند با تحریک قلب به کش آمدن عروق کمک کند. زنان باردار با مصرف مقدار بالاتر از شکلات تلخ 40 درصد کمتر احتمال ابتلا به این عارضه را داشته‌اند.
2.شکلات در دوران قاعدگی
خانم‌ها با شروع دوران قاعدگی دچار دردهای زیادی در ناحیه شکم و کمر و البته تغییرات هورمونی می‌شوند. شکلات تلخ به دلیل میزان قابل توجه منیزیم، امگا3 و امگا6 و… می‌توانند نقش بسیار مهمی در دوران قاعدگی زنان داشته باشند.
شکلات تلخ در این دوران برای زنان موجب ترشح هورمون‌هایی که سبب آرامش و از بین بردن عصبانیت در خانم‌ها می شود.
کالری شکلات تلخ چقدر است؟
هر صدگرم شکلات تلخ با مقدار70 تا 85 درصد کاکائو به طور متوسط شامل مواد زیر است:
- 605 کالری انرژی
- 87/7 گرم پروتئین
- 06/46 گرم چربی
- 36/46 گرم کربوهیدرات
- 11 گرم فیبر خوراکی
- 23/24 گرم قند
- 12 میلی‌گرم آهن
- 230 میلی‌گرم منیزم
- 34/3 میلی‌گرم روی
شکلات‌تلخ منبع غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی است و به طورکلی نسبت به شکلات‌های شیری از قند کمتری برخوردار است. اگر برای لاغری و رسیدن به هیکل ایده‌آل‌تان شکلات را داخل رژیم غذایی قرار دادید، بهتر است بدانید شکلات تلخ بدون تمرین ورزشی روی لاغری شما اثری نخواهد داشت.
شکلات وعده سبک و مناسب برای قبل از تمرین ورزشی است. خوردن شکلات قبل از تمرین کمک می‌کند شما موقع تمرین کالری بیشتری بسوزانید و در ضمن هوس شیرینی شما را هم برطرف می‌کند. اما دقت کنید که این کار بعد از تمرین نتیجه عکس دارد و می‌تواند زحمت شما در طول تمرین را بی‌فایده کند.
طبع شکلات تلخ
شکلات تلخ طبعی گرم و خشک دارد که حاوی مواد مغذی از جمله آهن، منیزیم، مس، منگنز، پتاسیم و... است.
مضررات شکلات تلخ
حواستان باشد، زمانی که از فواید شکلات تلخ حرف می‌زنیم به این معنی نیست که در مصرف شکلات زیاد‌روی کنید چون شکلات هم ضررها و عوارضی خواهد داشت.
- اضافه وزن
- آکنه
- اختلال خواب
- نفخ
- پوسیدگی دندان
شکلات تلخ دارای کافئین است و زیاده‌روی در مصرف آن ضررهایی خواهد داشت، پس با ما همراه شو.
1. شکلات تلخ منجر به اضطراب می‌شود
کافئین داخل شکلات ترشح آدرنالین را افزایش می‌دهد و بدن را در وضعیت واکنشی ستیز یا گریز قرار دهد. واکنش ستیز یا گریز یک واکنش فیزیولوژیکی است که جانوران در پاسخ به ادراکات‌شان نسبت به موقعیت‌های خطرناک، حمله، یا فرار برای نجات خود نشان می‌دهند.
این وضعیت باعث می‌شود مضطرب شده و با نشانه‌هایی مانند عصبی شدن، بی‌قراری، نفس‌نفس زدن، استرس داشتن و نشانه‌های مشابه روبه‌رو شوید.
۲. شکلات تلخ بی‌خوابی را در پی دارد
یکی از بهترین ویژگی‌های کافئین که شکلات دارد این است که می‌تواند خستگی را از بین ببرد و شما را بیدار نگه دارد. ولی مشکل اینجاست که زیاده‌روی در مصرف کافئین باعث بی‌خوابی‌های آسیب‌زننده است و سلامت کلی خود را به خطر بیندازید.
اگر بدن شما نتواند به اندازه‌ی کافی استراحت داشته باشد و خودش را ریکاوری کند با مشکلات و بیماری‌های گوناگونی مواجه می‌شود و کارکرد مناسب خود را از دست می‌دهد.
3. شکلات تلخ روی فرآیند هضم غذا تأثیر می‌گذارد
اگر تاکنون قهوه خورده باشید به‌خوبی می‌دانید که کافئین چگونه روی فعالیت دستگاه گوارشی و روده‌ها تأثیر می‌گذارد. اگر حجم بالایی از این ماده وارد بدن شود ممکن است منجر به شل شدن مدفوع یا اسهال شود و همچنین بیماری بازگشت اسید به مری را در پی داشته باشد. در این وضعیت ماهیچه‌هایی که مانع از حرکت محتویات معده به سوی گلو می‌شوند شل شده و کارکرد خود را از دست می‌دهند.
4. شکلات تلخ اعتیادآور است
شکلات حاوی، کافئین است. کافئین ماده‌ای اعتیادآور است که می‌تواند به یک عادت همیشگی تبدیل شود. معمولا کسانی که کافئین مصرف می‌کنند در صورت نخوردن قهوه یا شکلات تلخ و... احساس سرحالی و بانشاطی نخواهند داشت. این اعتیاد می‌تواند زیاده‌روی در مصرف کافئین را به دنبال داشته باشد و از جنبه‌های گوناگون روی سلامتی تأثیر منفی بگذارد.
5.شکلات تلخ ضربان قلب را افزایش می‌دهد
شکلات تلخ چون حاوی کافئین است به طورکلی کافئین منجربه افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته می‌شود و فشار خون را افزایش می‌دهد. درست مانند فشار خون، کافئین روی افزایش ضربان قلب هم تأثیر می‌گذارد. این ماده‌ی غذایی تحریک‌کننده است و باعث تپش قلب می‌شود. همچنین می‌تواند ریتم ضربان قلب را دگرگون کند.
البته این تأثیر در هر فرد ممکن است متفاوت باشد. اگر پس از مصرف کافئین متوجه تغییر در ریتم و سرعت ضربان قلب خود شدید باید مصرف این ماده را کاهش دهید.
6. بدن را خسته می‌کند
قهوه، چای و شکلات کافئین دارند و می‌توانند سطح انرژی را افزایش دهند. با وجود این، زمانی که کافئین از بدن خارج می‌شود تأثیر آن به‌کلی از بین می‌رود و بدن حسابی خسته می‌شود. همچنین اگر به این ماده عادت کنید هم به احتمال زیاد با اثر شادابی آن روبه‌رو نخواهید شد و در عوض خستگی به سراغ‌تان خواهد آمد.
شما باید در مصرف کافئین تعادل را برقرار کنید و مثلا به جای آنکه حجم بالایی را در ابتدای روز بخورید، این مقدار را در طول روز تقسیم و مصرف کنید تا با اثر انرژی‌بخشی آن مواجه شوید. البته حواستان باشد در نیمه‌ی دوم روز کافئین نخورید تا خوابتان را به هم نریزید.
با وجود ضررهای کافئین برای سلامتی باید به این موضوع دقت داشته باشید که شکلات تلخ به‌نسبت دارای حجم کمی از کافئین است و برای آنکه کافئین موجود در آن به سلامتی شما آسیب بزند باید حجم بالایی از این خوراکی را بخورید. همچنین هرچه شکلات تلخ‌تر باشد، کافئین آن هم بیشتر است. بنابراین، اگرچه کافئینِ شکلات تلخ هم ضرر دارد، ولی مشکل اصلی این ماده‌ی غذایی کالری بالای آن و ضررهایی است که بالاتر فهرست کردیم.
در خوردن شکلات تلخ زیاده‌روی نکنید
راه تشخیص بهترین شکلات تلخ
بارها شده شکلات‌های مختلف را با طعم‌ها، ترکیب و قیمت متفاوت را دیدیم ولی به تفاوت‌ها توجه نکرده‌ایم. چه چیزی شکلات را متمایز می‌کند؟ با کیفیت‌ترین شکلات از چه ترکیبی ساخته شده‌است؟ راه تشخیص بهترین شکلات چیست؟
شکلات به دو دسته شکلات واقعی و شکلات کامپاند تقسیم می‌شوند. شکلات واقعی از کره کاکائو و شکلات کامپاند از مخلوط کاکائو با روغن گیاهی درست شده است. شکلات واقعی به دلیل کره کاکائو گران‌تر است و لذت چشیدن طعم واقعی شکلات را به ما می‌دهد.
پنج اصل مهم برای تشخیص شکلات واقعی وجود دارد که شامل:
۱. مزه منحصر به فرد شکلات
وقتی یک قطعه شکلات واقعی مثل شکلات گالاردو را برای چند ثانیه در دهان می‌گذارید، با آب شدن کره کاکائو طعم واقعی شکلات را تشخیص خواهید داد.
۲. رایحه‌های پیچیده شکلات
اگر دقت کنید کنار عطر واقعی کاکائو، رایحه‌ی قهوه، وانیل و احتمالا میوه‌ها را می‌توانید از سطح شکلات استشمام کنید.
۳. صدای شکستن شکلات
از نزدیک به صدای شکستن یک تکه از شکلات گالاردو گوش دهید، شکلات واقعی باید با یک صدای زیر و به راحتی بشکند.
۴. زیر انگشتان‌تان شکلات
یک شکلات با کیفیت هرگز سطح خشنی ندارد و باید مانند ابریشم، نرم و صاف باشد.
۵. چشمان تیزبین شکلات
شکلات واقعی سطح براق و رنگ یکنواختی دارد. حالا راحت‌تر تفاوت شکلات حرفه‌ای مثل شکلات گالاردو را تشخیص می‌دهید.
خرید شکلات تلخ
اگر از طرفداران پروپاقرص شکلات هستید از امتحان کردن شکلات‌های جدید و باکیفیت هم لذت می‌برید. پیشنهاد ما خرید شکلات‌های واقعی گالاردو هست که از کره کاکائو باکیفیت تهیه شده‌است.
سخن پایانی درباره شکلات
اگرچه شکلات تلخ یک گزینه‌ی سالم و عالی برای اضافه کردن به رژیم غذایی است، باید به خاطر داشته باشید که این خوراکی دارای کالری بالایی است. بهترین کار برای جلوگیری از زیاده‌روی در مصرف شکلات تلخ این است که تنها حجم کوچکی را پس از وعده‌ی غذایی بخورید و هیچ‌وقت گرسنگی خود را با آن برطرف نکنید. زیرا ممکن است زیاده‌روی کنید و کالری مصرفی خود را بالا ببرید.
همچنین می‌توانید با آن خوراکی و غذاهای دیگری آماده کنید و هنگام تهیه‌ی غذا تنها به چند گرم شکلات بسنده کنید. جدا از این، مصرف شکلات تلخ در ابتدای روز هم می‌تواند به کاهش اشتها و کالری مصرفی کمک کند و جلوی زیاده‌روی کردن را بگیرد.
اگر احساس کردید مصرف شکلات تلخ انرژی و انگیزه‌ی بالایی به شما می‌دهد و زندگی‌تان را شاداب می‌کند، باید تغییراتی در رژیم غذایی خود ایجاد کرده و کالری بالای این خوراکی را با کاهش مصرف غذاهای دیگر جبران کنید.
در کنار همه‌ی این‌ها باید به نوع رژیم غذایی خود هم دقت داشته باشید. اگر می‌خواهید مصرف موادی مانند شکر را محدود کنید باید حجم کمتری از شکلات تلخ مصرف کنید و به سراغ شکلات‌هایی که درصد بالایی دارند بروید. این کار باعث می‌شود شکر کمتری مصرف کنید و به رژیم خود پایبند بمانید.
نکته‌ی دیگر هم درباره‌ی کافئین است. اگر به کافئین حساسیت دارید یا نمی‌خواهید آن را مصرف کنید باید حواستان به ارزش غذایی شکلات تلخ و میزان کافئین موجود در آن باشد. یکی از دلایل مضر بودن شکلات تلخ هم همین کافئین است. کافئین می‌تواند حساسیت به شکلات تلخ را هم در پی داشته باشد.
با در نظر داشتن این نکات باید با برنامه‌ی بهتری شکلات تلخ مصرف کنید تا سلامتی خود را به خطر نیندازید و از فواید این خوراکی بی‌نظیر بهره‌مند شوید.
مطالب خواندنی دیگر درباره شکلات:
سئوالات رایج درباره شکلات تلخ
بهترین زمان برای خوردن شکلات، اول صبح پیش از خوردن صبحانه است.
بله. شکلات تلخ سرشار از مواد مغذی از جمله آهن، کلسیم، روی، منیزیم، مس و ویتامین D و C و B1 و A و K است. این مواد مغذی به بهبود سلامت قلب، تنظیم فشار خون، کاهش وزن و… کمک می‌کنند.
