ژلاتین یک مادهی خوراکی شفاف، بیرنگ، بیبو و بدون طعم است که از کلاژن موجود در بدن حیوانات گرفته میشود. ژلاتین در صورت خشک بودن ترد و شکننده است و اگر مرطوب شود، حالت چسبناک و صمغ مانند پیدا میکند. در این مقاله میبینید که ژلاتین چیست و موارد مصرف و فواید آن کدامند و نکات مهم دربارهی خرید ژلاتین را هم بررسی میکنیم؛ پس با مجله فرمند همراه باشید.
از قرن پانزدهم میلادی استفاده از ژلاتین یا حداقل چیزی شبیه به آن در صنایع غذایی معمول بود. آن موقع در بریتانیا سم گاو را برای مدت طولانی میجوشاندند تا ژلاتین تولید شود، فرآیندی دشوار و زمانبر که تنها خانوادههای توانمند از پس آن بر میآمدند. اواخر قرن هفدهم فرانسویها برای استخراج ژلاتین به جوشاندن استخوانها روی آوردند. دولت فرانسه در آن موقع ژلاتین را به عنوان منبعی ارزان و در دسترس از پروتئین میدید که همه قادر به تهیهی آن باشند. طی قرن نوزدهم استفاده از ژلاتین به اشکال مختلف در مواد غذایی باب شد و از اواسط همین قرن بود که پودر ژلاتین در آمریکا تولید و به بازار عرضه شد.
امروزه ژلاتین به عنوان عامل ژلهای کننده در خوراکیها و دسرهایی مثل انواع دسرهای ژلهای، ترایفلها، پفنبات یا مارشملو، غذاهای سرد، آبنباتهای ژلهای، پاستیلها و… استفاده میشود. در مواد غذاییای مثل ماست، پنیر خامهای و مارگارین هم برای غلیظ کردن و قوام دادن از ژلاتین استفاده میکنند. در محصولات کمچرب اضافه کردن ژلاتین احساس خوردن چربی را در انسان به وجود میآورد.
ژلاتین از کلاژن تهیه میشود و کلاژن فراوانترین نوع پروتئین در بدن انسان و سایر جانداران است. کلاژن تقریباً در همهجای بدن پیدا میشود، اما بیش از همه در پوست، استخوانها، تاندونها و رباطها وجود دارد. کلاژن موجود در ژلاتین باعث استحکام و ساختار بافتهای بدن میشود؛ مثلاً انعطافپذیری پوست و استحکام تاندونها را افزایش میدهد. اما مصرف کلاژن در رژیم غذایی چندان کار راحتی نیست، چون معمولاً در بخشهای غیر قابل مصرف بدن جانوران پیدا میشود. خوشبختانه کلاژن را میتوان با جوشاندن این بخشها و در ژلاتین استخراج کرد.
ژلاتین هم به شکل پودر ژلاتین در بازار وجود دارد و هم به شکل ورق ژلاتین
فرق پودر ژلاتین و ورقه ژلاتین
حتماً در دستورهای مختلف غذا و شیرینی و دسر دیدهاید که ژلاتین به دو شکل پودر ژلاتین و ورق ژلاتین استفاده میشود. اما تا به حال به این فکر افتادهاید که فرق این دو چیست و هر کدام برای چه کاری مناسبند؟
تفاوت پودر ژلاتین و ورقه ژلاتین، به نحوهی خشک کردن ژلاتین برمیگردد. وقتی ژلاتین به شکل ورقههای صاف و نازک و شفاف خشک شود، به آن ورقه ژلاتین میگوییم که بسته به قدرت عامل ژلهای ممکن است انواع مختلفی داشته باشد. پودر ژلاتین، ژلاتینی است که بعد از خشک شدن به شکل پودر و دانههای ریز درآمده. هر دوی اینها از کلاژن مشتق شدهاند، خاصیت یکسانی دارند و از اسیدهای آمینهی مشابهی تشکیل شدهاند. ورقههای ژلاتین به خاطر این که رنگ شفافتری دارند محصول نهایی را هم شفافتر و روشنتر میکنند، اما پودر ژلاتین کمی راحتتر در مواد حل و پراکنده میشود. این اختلاف بسیار جزئی است و در واقع مهمترین فرق بین پودر ژلاتین و ورقه ژلاتین روش آبرسانی به آنهاست.
روش آمادهسازی ورقه ژلاتین: ورقه ژلاتین را در یک ظرف گود قرار میدهیم و روی آن را کاملاً با آب سرد میپوشانیم، پنج دقیقه صبر میکنیم تا ورقهها نرم شوند، بعد کاسه را به روش بنماری روی بخار آب حرارت میدهیم تا ورقه ژلاتین به سرعت در آب حل شود.
روش آمادهسازی پودر ژلاتین: پودر ژلاتین را برای آبرسانی روی یک کاسه آب سرد میپاشیم و اجازه میدهیم به مدت پنج تا ده دقیقه آب را به خود جذب کند، بعد به روش بنماری یا داخل مایکروفر آن را حرارت میدهیم تا کاملاً در آب حل شود. پودر ژلاتین خالص فرمند، نیازی به بنماری ندارد و به راحتی در یک لیوان آب جوش حل میشود، این محصول را میتوانید از دیجیکالا هم تهیه کنید.
وزن هر ورق ژلاتین استاندارد چهار گرم و معادل یک قاشق مرباخوری پودر ژلاتین است، برای همین اگر ورق ژلاتین در دسترس نداشتید، میتوانید بدون تغییر خاصی در دستور معادل وزن آن از پودر ژلاتین فرمند استفاده کنید؛ برای دسرهای خوشمزه با پودر ژلاتین خالص فرمند همراه ما باشید.